เทคนิคที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ตัวสัตว์สำหรับการสกัดดีเอนเอและการตรวจแยกเพศในนก

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย

การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 43

กรุงเทพฯ

1-4 ก.พ. 2548

กรุงเทพฯ

หน้า 51-60

592 หน้า

ไทย

Thai National AGRIS Centre, Office of The University Library Kasetsart University, P.O. BOX 1084 Kasetsart Chatuchak, Bangkok 10903, Thailand

L01-การผลิตสัตว์

L10-การปรับปรุงพันธุ์สัตว์

นก;ไก่ต๊อก;การตรวจเพศ;ดีเอ็นเอ;การสกัด;พีซีอาร์

Birds;Guinea fowl;Sex diagnosis;DNA;Extraction;PCR

นก;ไก่ต๊อก;เปลือกไข่;มูล;ดีเอ็นเอ;การสกัด;การตรวจแยกเพศ

Egg waste product;Guinea fowls;Numida meleagris

การสกัดดีเอนเอและการตรวจแยกเพศนกด้วยวิธี Polymerase Chain Reaction (PCR) จากของเสียในเปลือกไข่และมูล โดยใช้ตัวอย่างจากไก่ต๊อก (Numida meleagris) ที่ไม่ทราบเพศ 15 ตัว พบว่าสามารถทำการสกัดดีเอนเอและตรวจแยกเพศได้อย่างถูกต้องซึ่งตัวอย่างจากของเสียในเปลือกไข่ให้ผลเป็นเพศผู้ 10 ตัวและตัวอย่างมูลให้ผลเป็นเพศผู้ 3 ตัวเมื่อทำการเทียบกับผลที่ได้จากดีเอนเอที่สกัดจากเลือดและตรวจแยกเพศด้วยวิธีเดียวกัน ร่วมกับการสังเกตพฤติกรรมและลักษณะทางเพศภายนอก ที่ให้ผลเป็นเพศผู้ทั้งหมด 15 ตัว ทั้งนี้ตัวอย่างที่ไม่สามารถแยกเพศได้นั้นพบว่ามีการปนเปื้อนของโปรตีนในปริมาณที่มากและมีปริมาณดีเอนเอที่สกัดได้ปริมาณน้อยในขั้นตอนของการสกัดดีเอนเอในบางตัวอย่าง ซึ่งผลที่ได้นี้บ่งชี้ว่าสามารถสกัดดีเอนอและตรวจแยกเพศนกจากตัวอย่างของเสียในเปลือกไข่และมูลได้ซึ่งเป็นทางเลือกหนึ่งในการเก็บตัวอย่างแบบเทคนิคที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ตัวนก

Bird sex determination by polymerase chain reaction which used extracted DNA from egg waste product and fecal samples of 15 unknown sex guinea fowls (Numida meleagris) was performed. The result showed 10 egg waste product samples and 3 fecal samples were male as same as the result of blood samples from these birds. The comparison of sexing bird methods with polymerase chain reaction and behavioral observation and secondary sex characteristics were same, the all of the results were male bird. It was concluded that the method can use the non-invasive technique for sexing bird by polymerase chain reaction with extracted DNA from egg waste product and fecal sample. Although some samples could not identify the sex because of the protein contamination and small amount of extracted DNA.

[1] เฉลิมชาติ สมเกิด (มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะสัตวแพทยศาสตร์ สาขาวิชาคลินิกช้างและสัตว์ป่า)
[2] ขวัญเรือน ดวงสอาด (มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะสัตวแพทยศาสตร์)
[3] ตุลยวรรธ สุทธิแพทย์ (มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะสัตวแพทยศาสตร์ สาขาวิชาคลินิกช้างและสัตว์ป่า)
[4] ณัฐวุฒิ สถิตเมธี (มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะสัตวแพทยศาสตร์ สาขาวิชาสัตวแพทยสาธารณสุข)

[1] Chaleamchat Somgird (Chiang Mai University, Chiang Mai (Thailand). Faculty of Veterinary Medicine. Elephant and Wildlife Clinic)
[2] Khwanruean Doungsa-ard (Chiang Mai University, Chiang Mai (Thailand). Faculty of Veterinary Medicine)
[3] Tulyawat Suttipat (Chiang Mai University, Chiang Mai (Thailand). Faculty of Veterinary Medicine. Elephant and Wildlife Clinic)
[4] Nattawooti Sthitmatee (Chiang Mai University, Chiang Mai (Thailand). Faculty of Veterinary Medicine. Veterinary Public Health Clinic)