การเก็บรักษาน้ำเชื้อปลาสวายโดยวิธีแช่แข็ง

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 34

กรุงเทพฯ

30 ม.ค.-1 ก.พ. 2539

กรุงเทพฯ

หน้า 320-328

406 หน้า

ไทย

Thai National AGRIS Centre, Office of The University Library Kasetsart University, P.O. BOX 1084 Kasetsart Chatuchak, Bangkok 10903, Thailand

L10-การปรับปรุงพันธุ์สัตว์

PANGASIUS;SEMEN;SEMEN PRESERVATION;LIQUID NITROGEN;MOVEMENT;FERTILIZATION;TEMPERATURE

ปลาสวาย;น้ำเชื้อ;การเก็บรักษา;การแช่แข็ง;อัตราการเคลื่อนไหว;อัตราการปฏิสนธิ;อัตราการลดอุณหภูมิ

ในการทดลองนี้น้ำเชื้อปลาสวายถูกเจือจาง (1:3, น้ำเชื้อ:น้ำยา) ในน้ำเกลือ (0.85 เปอร์เซ็นต์ NaCl) หรือ calcium-free Hanks' balanced salt solution (C-F HBSS) ซึ่งมี DMSO 8, 10 หรือ 12 เปอร์เซ็นต์ และเก็บไว้ในตู้เย็นนาน 20 นาทีก่อนมีการลดอุณหภูมิ (-10, -20 หรือ -30 องศาเซลเซียสต่อนาที) ถึง -80 องศาเซลเซียส แล้วเก็บรักษาน้ำเชื้อแช่แข็งในถังไนโตรเจนเหลว (-196 องศาเซลเซียส) เป็นเวลา 7 วัน เมื่อนำน้ำเชื้อแช่แข็งออกมาละลายที่ 50 หรือ 70 องศาเซลเซียส เพื่อตรวจเปอร์เซ็นต์อสุจิเคลื่อนไหวและอัตราการปฏิสนธิกับไข่ปลาดุกอุย พบว่าเปอร์เซ็นต์อสุจิเคลื่อนไหวและอัตราการปฏิสนธิไม่แตกต่างกัน (P>0.05) ระหว่างการใช้น้ำยา 0.85 เปอร์เซ็นต์ NaCl หรือ C-F HBSS และอุณหภูมิที่ใช้ในการละลายน้ำเชื้อแช่แข็ง แต่อัตราการเคลื่อนไหวและอัตราการปฏิสนธิของน้ำเชื้อแช่แข็งแปรปรวนไปตามอัตราการลดอุณหภูมิอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P<0.01) กล่าวคือการลดอุณหภูมิ -10 องศาเซลเซียส/นาที ให้อัตราอสุจิเคลื่อนไหว 43.9+-2.5 เปอร์เซ็นต์ และอัตราการปฏิสนธิ 8.3+-0.9 เปอร์เซ็นต์ สูงกว่า (P<0.05) -20 องศาเซลเซียส/นาที หรือ -30 องศาเซลเซียส/นาที ซึ่งมีอัตราอสุจิเคลื่อนไหว 26.7+-2.0 และ 18.9+-1.9 เปอร์เซ็นต์ และอัตราการปฏิสนธิ 3.9+-0.5 และ 2.1+-0.4 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ อัตราการลดอุณหภูมิและน้ำเชื้อแช่แข็งในน้ำยาที่มี DMSO 8 เปอร์เซ็นต์ ให้อัตราอสุจิเคลื่อนไหวสูงกว่า DMSO 10 หรือ 12 เปอร์เซ็นต์ อย่างมีนัยสำคัญ (P<0.05) แต่อัตราการปฏิสนธิของน้ำเชื้อแช่แข็งไม่มีความแตกต่างทางสถิติ เมื่อในน้ำยามี DMSO เข้มข้นต่างกัน

Striped catfish milt samples were diluted (1:3, milt:extender) in saline solution (0.85 percent NaCl) or in calcium-free Hanks' balanced salt solution (C-F HBSS) with DMSO at 8, 10 or 12 percent. After 20 min equilibration the diluted sperm samples were frozen at rates of -10, -20 or -30 deg C/min from 6 deg C to -80 deg C and plunged into LN tank. Seven days later frozen samples were thawed in a 50 deg C or 70 deg C water bath and the milt was examined for percentage of motile sperm and fertilizing ability with the eggs of Clarias macrocephalus Gunther. Sperm motility and fertilizing ability were each not significantly different (P>0.05) between extenders or thawing temperatures, but were significantly different among freezing rates (P<0.01). Sperm frozen at -10 deg C/min gave the highest (P<0.05) percentage of motile sperm (43.9+-2.5 percent) and fertilization rate (8.3+-0.9 percent). Using 8 percent DMSO as a cryoprotectant resulted in a higher (P<0.05) percentage of motile sperm as compared to 10 or 12 percent DMSO, but the fertilizing ability was not significantly different among DMSO concentrations.

[1] อนงคณ์ หัมพานนท์ (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป)
[2] กฤษณ์ มงคลปัญญา (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป)

[1] Anong Hambananda (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Faculty of Science. Department of General Science)
[2] Krit Mongkonpunya (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Faculty of Science. Department of General Science)