ศักยภาพการให้ผลผลิตรวงของข้าวฟ่างไม้กวาดสายพันธุ์แท้

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย

การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 51

กรุงเทพฯ

5-7 ก.พ. 2556

กรุงเทพฯ

หน้า 25-32

528 หน้า

ไทย

สำนักหอสมุด ม.เกษตรศาสตร์

F30-ปรับปรุงพันธุ์พืช

Sorghum bicolor;Sorghum;สายพันธุ์บริสุทธิ์;สายพันธุ์แท้;การคัดเลือก;องค์ประกอบผลผลิต;ลักษณะทางการเกษตร;การเขตกรรม;ความเป็นไปได้ทางการผลิต;ผลผลิต;ฤดูกาล;ประเทศไทย

Sorghum bicolor;Sorghum;Pure lines;Inbred lines;Selection;Yield components;Agronomic characters;Cultivation;Production possibilities;Yields;Seasons;Thailand

ข้าวฟ่างไม้กวาด;สายพันธุ์แท้;การคัดเลือกพันธุ์;องค์ประกอบผลผลิต;ลักษณะทางการเกษตร;ศักยภาพการผลิต;การปลูกพืช;ผลผลิต;ฤดูกาล;ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ;จ.นครราชสีมา

Broomcorn sorghum;Sorghum;Pure lines;Selective breeding;Yield components;Agronomic traits;Production potential;Crop husbandry;Yield;Season;National corn and sorghum research center;Nakhonratchasima province

การคัดเลือกพันธุ์ข้าวฟ่างไม้กวาด ที่พัฒนาโดยการคัดเลือกพันธุ์แบบจดประวัติ จำนวน 58 สายพันธุ์ ที่ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ 2 ฤดูปลูกคือฤดูแล้ง ปี พ.ศ. 2554 และฤดูฝนปี พ.ศ. 2555 มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกข้าวฟ่างไม้กวาดไม้กวาดสายพันธุ์แท้ ที่มีแส้(รวง) ยาว และมีลักษณะทางการเกษตรดีเหมาะสมกับระบบการเพาะปลูกในพื้นที่น้ำฝนจำกัด การคัดเลือกครั้งนี้ มีสายพันธุ์ที่ให้ลักษณะรวงดี จำนวน 10 สายพันธุ์ คือ BMRR1-6-1, BMRR1-7-2, BMRR1-23-4, BMRR1-29-3, BMRR1-42-1, BMRR1-44-2, BMRR1-51-1, BMRR1-78-3, BMRR1-87-2, และ BMRR1-95-3 โดยมีความยาวรวง 39.2-46.5 ซม. ความสูงต้น 130-176 ซม. และ อายุวันออกดอก 58-61 วัน ในฤดูแล้ง และ มีความยาวรวง 50.5-58.5 ซม. ความสูงต้น 163-206 ซม. และ อายุวันออกดอก 54-60 วัน ในฤดูฝน การปลูกข้าวฟ่างไม้กวาดในฤดูฝนจะให้รวงยาว ต้นสูง และ มีอายุวันออกดอกเร็วกว่าในฤดูแล้ง ลักษณะความสูงต้นมีความสัมพันธ์ทางบวกกับอายุวันออกดอก (r = 0.3128 ในฤดูแล้ง และ 0.3465 ในฤดูฝน) และความยาวรวง (r = 0.3717 ในฤดูแล้ง และ 0.2102 ในฤดูฝน)

Fifty eight pure lines broomcorn sorghum from pedigree selection were selected at the National Corn and Sorghum Research Center in dry season 2011 and rain season 2012. The objective was to select long panicle lines with good agronomic characters for cropping system in semi-arid area. Ten lines, BMRR1-6-1, BMRR1-7-2, BMRR1-23-4, BMRR1-29-3, BMRR1-42-1, BMRR1-44-2, BMRR1-51-1, BMRR1-78-3, BMRR1-87-2, and BMRR1-95-3 were superior in panicle length and some agronomic traits. In dry season they had 39.2-46.5 cm of panicle length, 130-176 cm of plant height and 58-61 days to flowering and 50.5-58.5 cm of panicle length, 163-206 cm of plant height and 54-60 days to flowering and in rain season. The broomcorn sorghum lines had longer panicle, taller plant and earlier in rain season. Plant height was positive correlation to days to flowering (r = 0.3128 in dry and 0.3465 in rain season) and panicle length (r = 0.3717 in dry and 0.2102 in rain season).

[1] ธำรงศิลป โพธิสูง (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์เพื่อการค้นคว้าและพัฒนาด้านพืชศาสตร์ สถานีวิจัยพืชไร่สุวรรณวาจกกสิกิจ)
[2] สมชาย ปิยพันธวานนท์ (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์เพื่อการค้นคว้าและพัฒนาด้านพืชศาสตร์ สถานีวิจัยพืชไร่สุวรรณวาจกกสิกิจ)
[3] อำไพ เรืองฤทธิ์ (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์เพื่อการค้นคว้าและพัฒนาด้านพืชศาสตร์ ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ)
[4] ถวิล นิลพยัคฆ์ (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์เพื่อการค้นคว้าและพัฒนาด้านพืชศาสตร์ ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ)

[1] Thamrongsilpa Pothisoong (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Inseechandrastitya Institute for Crops Research and Development. Suwan Wajokkasikit Field Crops Research Station)
[2] Somchai Piyapanthawanon (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Inseechandrastitya Institute for Crops Research and Development. Suwan Wajokkasikit Field Crops Research Station)
[3] Amphai Ruangrit (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Inseechandrastitya Institute for Crops Research and Development. National Corn and Sorghum Research Center)
[4] Tawil Nilpayak (Kasetsart University, Bangkok (Thailand). Inseechandrastitya Institute for Crops Research and Development. National Corn and Sorghum Research Center)